Vaak verguisd, maar oh zo noodzakelijk want zonder hem of haar is er niets mogelijk. In vroeger dagen was hij of zij degene die in het smetteloos zwart het spel leidde. Tegenwoordig ook vaak in fluorescerende kleuren gehuld om maar af te wijken van de kleuren van de twee clubs die elkaar bestrijden. Door sommigen gezien als noodzakelijk kwaad en niet de meest dankbare taak in de sport. We hebben het over de scheidsrechter…
Het cliché dat rondzingt bij spelers en staf zegt dat hij of zij min of meer een onopvallende rol heeft gespeeld in een wedstrijd, want dat zijn de besten in hun ogen. Met die stelling ben ik het ten dele eens, want sommige wedstrijdsituaties vergen een speciale aanpak die alleen hij of zij kan uitvoeren. Altijd voer voor discussie. Ondank de objectiviteit en neutraliteit vallen beslissingen in het voordeel van de één en in het nadeel van de ander uit. Bij standaardteams mag men uitgaan van die neutraliteit, maar bij lagere senioren en/of jeugdvoetbal is de spelleider iemand van de thuisspelende club. Dan valt soms die objectiviteit weg en zijn deze beslissingen gekleurd te noemen, uitzonderingen daargelaten…
Dan is er nog het “fenomeen” grensrechter, tegenwoordig assistent-scheidsrechter genoemd. Die kunnen het spel zwaar beïnvloeden door hun vlagsignalen en als er één element is die tot irritatie en woede kan leiden is deze het wel. Over gekleurd gesproken. Een overtreding op één van “de zijnen,” al dan niet buitenspel, een balletje net vóór of over de lijn, hoekschop of doeltrap; deze kan het verschil maken. Óf het kost punten in een seizoen óf het levert punten op. Zij kunnen het verloop van een wedstrijd ernstig bepalen en het is aan de scheidsrechter van dienst om in te schatten hoe betrouwbaar zijn assistenten zijn. Is de scheidsrechter het volgzame type, fluit hij op appelleren of maakt de referee zijn meters en neemt hij beslissingen op eigen waarneming? Dat soort zaken dus.
Soms valt de objectiviteit weg en zijn beslissingen gekleurd te noemen
André over clubscheidsrechters
Als je alleen bovenstaande al leest weet men dat het een verre van makkelijke baan is. Tot nu toe hebben we geschreven over de invloeden binnen de krijtlijnen, maar wat te denken van het publiek en het fanatieke gedeelte hiervan? Die vechten werkelijk iedere beslissing aan die in het nadeel van hun cluppie uitvalt; om gek van te worden. De “blinde” volgers zien overal onrecht, willen kaarten voor de tegenstander zien na een overtreding en zijn vaak met sarcastische opmerkingen sfeerbepalend. Als scheidsrechter heb je heel wat te verduren. Maar tegelijkertijd moet je je daarvoor kunnen afsluiten, want gaat de scheidsrechter in discussie met het publiek wordt aan zijn vakbekwaamheid ernstig getwijfeld. Ook trainers en andere begeleiders kunnen er wat van. De commentaren zijn niet van de lucht als er een beslissing in het nadeel uitvalt. Je moet een dikke huid hebben om met al die kritieken om te gaan.
Wat maakt iemand nu een goede scheidsrechter? Om te beginnen moet je de spelregels goed kennen. Daarnaast dient men duidelijk te zijn naar de teams en begeleiders van die dag wat men kan verwachten van de scheidsrechter en andersom. Vooral de regels soepel hanteren en aanvoelen hoe het gaat binnen de lijnen en niet onnodig met kaarten gaan strooien. Wel goed voor de bond natuurlijk, want boetes zijn extra inkomsten. Sommige scheidsrechters zie je duidelijk bezwijken onder de druk van de aanwezigheid van een rapporteur namens de bond. Ineens lopen zij uit de pas, ver van hun eigen ideeën en identiteit, en gaan gekke dingen doen want anders lopen zij promotie mis. Juist dan krijg je rare toestanden. Iemand is zoals hij is en dat verandert niet na anderhalf uur voetbal. Als de scheidsrechter écht ballen toont fluit hij op zijn karakteristieke wijze zoals hij altijd doet, want juist dan krijg je een reëel beeld…
Laten we met zijn allen hopen dat de scheidsrechters zich blijven aandienen, want zonder hen voetballen we niet. En neem ook je verlies, ook al is dit in jouw ogen zwaar onterecht. Uiteindelijk sta je op de plek waar je hoort te staan aan het einde van de competitie, want die gaat over een lange reeks wedstrijden. En daar horen goede en minder goede scheidsrechters ook bij. Een stukje acceptatie en tolerantie graag voor onze spelleiders. Dat is toch niet teveel gevraagd? Daarom: Hulde aan diegenen die er iedere week maar weer staan, voor ons plezier, voor ons vermaak en voor onze clubs en competities, ongeacht het niveau. Want we blijven afhankelijk, of je het er mee eens bent of niet…
